Wat is er gebeurd?

Vier studenten biomedische wetenschappen zijn van de universiteit gestuurd wegens wangedrag. Zij zijn belust op wraak en hebben aan de universiteit laten weten dat “die een koekje van eigen deeg” zal krijgen.

Op zaterdag 13 mei, de dag waarop de universiteit het 30-jarig bestaan van de richting biomedische wetenschappen viert, slaan ze toe. De viering bestaat uit twee delen: een officiële receptie voor werknemers en hun familie, gepensioneerde collega’s en nog andere genodigden (oefening 1) én een studentenfuif in een naburige gemeente (oefening 2).

Al bij de receptie loopt het fout. De zestig aanwezigen, van wie de helft kwetsbare personen, krijgen versnaperingen waaronder een kaastaart gemaakt met melk waaraan de ‘boze’ studenten een bacterie hebben toegevoegd. Minstens vier genodigden (lees: getrainde rollenspelers) worden misselijk, moeten braken of krijgen diarree. Als klap op de vuurpijl slagen twee ‘boze’ studenten erin om op de receptie ook nog eens een giftig poeder over de aanwezigen te strooien. Daarna vluchten ze weg in de richting van de fuif.

Drie van de vier ‘boze’ studenten geraken binnen op de fuif met zo’n 60 jongeren (lees: politieaspiranten en getrainde rollenspelers). Ze gooien een vloeistof over een deel van de feestvierders. De slachtoffers blijven achter met eerste- en tweedegraadsbrandwonden.

Vooraleer de daders op de vlucht slaan, is er nog een steekpartij. Een groepje feestvierders slaagt erin om een van de daders te isoleren in de toiletten. Zijn kompanen kunnen zich verschuilen in de omgeving, maar worden door de politie gearresteerd.

Uitdagingen

Een van de grote uitdagingen van deze rampoefening was de aanwezigheid van (échte) kwetsbare personen: kinderen, bejaarden, personen met gehoor-, gezichts- of mobiliteitsproblemen, mensen met een (lichte) verstandelijke handicap… Hun veiligheid en integriteit mochten op geen enkel moment in het gedrang komen.

Daarom werd de rol van de vier boze studenten toebedeeld aan specialisten opgeleid in geweldbeheersing. Zij konden er als de besten over waken dat de oefening niet zou escaleren.

Bij de zoektocht naar kwetsbare figuranten werd een beroep gedaan op diverse organisaties, waaronder de Akabe-scouts van Edegem, OKRA Broechem, Symfoon, de Merode en Pegode en op familie en kennissen met kinderen jonger dan 15 jaar.

Bovendien werden de meest kwetsbare personen in de oefening bijgestaan door een familielid of een andere begeleider. Buiten het decor van de oefening was ook nog psychologische ondersteuning voor de kinderen voorzien en extra opvang indien de figuranten vroegtijdig uit de oefening zouden willen stappen.

Europese deelnemers

“Het risico op een CBRN-incident is reëel”, zegt gedeputeerde Jan De Haes. “Een ongeval, pandemie, terroristische aanslagen, militair geweld… met deze dreigingen in het achterhoofd is een Europese samenwerking belangrijker dan ooit. En met deze oefening zetten we ook voor kwetsbare groepen ons beste beentje voor.”

De jaarlijkse rampoefening op Campus Vesta is in de eerste plaats bedoeld als de ultieme test en afsluiting voor de cursisten van het interuniversitaire postgraduaat rampenmanagement (PGRM). Dit jaar kwam daar nog een Europese dimensie bij. Onderzoekers van twee HORIZON2022-projecten, gesponsord door de Europese Commissie, werkten aan deze rampoefening mee.

Het eerste project eNOTICE, waarbij Campus Vesta als consortiumpartner betrokken is, streeft naar het ontwikkelen van een Europees netwerk van CBRN-trainingscentra. Het tweede project PROACTIVE spitst zich toe op de (h)erkenning van de behoeften van kwetsbare burgers door eerstehulpverleners.

Wat hebben we geleerd?

“CBRN-incidenten zijn sowieso moeilijk voor hulpverleners”, zegt Pieter Van Turnhout, directeur Campus Vesta. “Voeg daarbij de realistische extra factor van kwetsbare slachtoffers, en dan weet je dat tijdens deze rampoefening de systemen tot het uiterste zijn getest.”

“Natuurlijk zijn er fouten gemaakt. Dat mocht vandaag ook! We kunnen nu lessen trekken uit alle werkpunten. Een van die punten is dat dove mensen in eerste instantie niet opvallen. Gewone instructies geven werkt dus niet. Toevallig was er vandaag een verpleegkundige die Vlaamse Gebarentaal kon.”

“Het trainen op mensen met een beperking zit niet in het standaardpakket van de brandweeropleidingen. We zullen nu moeten bekijken hoe we dat toch kunnen opnemen in onze training.”